پیشگفتار
ورزش «جودو» یکی از
ورزشهای قدیمی در کشور ژاپن و بنیانگذار آن استاد "جیگارو کانو" است.
واژه "جودو" از ترکیب دو کلمه "جو" به معنای ملایمت ، و واژه
"دو" به معنی اصل و یا روش است.لغت"جو" از ورزش «جوجیتسو» مشتق
شده که توسط سامورائی ها مورد استفاده قرار می گرفت . پس جودو را تحت عنوان
"روش ملایمت" ترجمه کرده اند.
منشا جودو
از هنر رزمی جوجیتسو است و در سال 1932 توسط فردی ژاپنی به نام دکتر جیگارو کانو
پایه گذاری شد.وی که 22 سال سن داشت تصمیم گرفت سبک جدیدی بسازد که بتواند در
سازندگی نسل جوان جامعه نقش به سزایی داشته باشد. پس در بین فهرست حرکات و تکنیک
های جوجیوتسو آنهایی را که به نظرش می رسید برای جوانان موثر است جدا کرد و بقیه
را که به نظر خطرناک می آمدند از فهرست کاری هنرجویان رزمی حذف کرد و با گذشت زمان
جودو به صورت سبکی مستقل درآمد و روز به روز به موفقیتش افزوده شد.
در سالهای 1921 تا 1931 میلادی، جیگارو کانو از استادهای عالی رتبه یک کودوکان در توکیو تشکیل داد که اصول و فنون اساسی جودو را توضیح بدهد که مهمترین آنها، «کاربرد نیروی مخالف»، «کاربرد منطقی انرژی» و «همیاری و شکوفایی طبیعی» بود.
تاریخچه
تاریخچه جودو از زندگی مؤسس آن جدایی ناپذیر است. پایهگذار این هنر رزمی اصیل، استاد جیگورو کانو بنیانگذار سیستم مدرن تربیت بدنی مدارس و دانشگاههای ژاپن در اواخر قرن نوزدهم (دوره مِیجی)، دانشمند فرهیخته و متخصص در چندین مکتب قدرتمند و پیشروی جوجوتسو از جمله کیتو-ریو و تِنجین شین یو-ریو بود. استاد کانو نخستین فرد آسیایی بود که به عضویت کمیته بینالمللی المپیک درآمد. جیگورو کانو در یک خانواده قدیمی و ثروتمند، با سابقه طولانی در تولید و فروش ساکه در ناحیه میکاگه واقع در منطقه هیگاشی نادا در شهر کوبه زاده شد. پدر استاد، جیروساکو مارِشیبا کانو، پسرخوانده کاهن اعظم معبد (ایزدکده ) شینتوییِ هیوشی بود که کسب و کار موروثی خانواده را انتخاب نکرد و در مقام یک روحانی ارشد شینتو زندگی اش را وقف امور مذهبی و آموزشی کرد. او باور عمیقی به ارزش تحصیل و نیروی تعلیم و تربیت داشت و از ابتدا پسر سوم خود، جیگورو را برای کسب علم و معرفت به دست استادان بزرگی چون چوکوئون یاماموتو و شوسِتسو آکیتا سپرد. استاد در سن نه سالگی مادر خود، بانو ساداکو کانو را از دست داد و همان سال پدر، خانواده را به توکیو منتقل کرد. کانوی جوان در مدارس خصوصی ثبت نام کرد و از ابتدا معلم خصوصی زبان انگلیسی داشت. در سال ۱۸۷۴ برای پیشرفت در مهارتهای زبان انگلیسی و آلمانی به مدرسهای تحت مدیریت اروپاییها فرستاده شد. در آن زمان استاد کانو تنها ۱٫۴۷ متر قد و ۴۱ کیلو وزن داشت. روزی بایسِی ناکای، یکی از دوستان خانواده که پیشتر عضو محافظین شوگون نیز بود، درباره جوجوتسو به عنوان بهترین شکل تمرین بدنی صحبت میکرد. پس از آن برخی از فنون جوجوتسو را برای کانوی جوان اجرا کرد و به او نشان داد که با هنر چیرگی بر نیروها و درک لطافت و ظرافت فنون قدیمی جوجوتسو چگونه یک شخص کوچک اندام نیز میتواند بر حریفی تنومند و بلندقد پیروز شود. با وجود مخالفت ناکای و حتی پدر مبنی بر خطرناک و از مُد افتاده بودن نبرد تن به تن سامورایی، کانو عزم کرد که هنر را بیاموزد.
این چنین بود که چشمهٔ جودو از دل صخره کهنسال جوجوتسو جوشید. استاد جیگورو کانو در سال ۱۹۳۸ هنگام بازگشت از سفر کاری خود به مصر با کشتی هیکاوا مارو، در اثر ابتلاء به ذات الریه درگذشت. او با تعریف دوباره هنر رزمی از شیوهای مخصوص برای جنگیدن و پیروز شدن به یک طریقت معنوی در زندگی و سلامتی جسم و روح برای عموم جامعه، میراثی ابدی برای نسلهای آینده بر جای گذاشت.
استاد جیگارو کانو در حال آموزش تکنیک های رشته جودو
هم اکنون محل فدراسیون جهانی جودو در کودوکان ژاپن می باشد. جودو اولین رشته رزمی شرقی است که در المپیک 1964 توکیو وارد المپیک شد.
جودو
جودو یک ورزش و هنر اصیل ژاپنی است که ورزش آن به عنوان یکی از کارآمدترین، تکنیکیترین و سختترین ورزشهای رزمی در جهان شناخته شده (مجله جهانی Fighter news. 1977) و هنر جودو به معانی طریقت نرمی، شیوه ظریف یا راه ملایمت و مدارا است؛ منشأ جودو، هنر جنگی تن به تن ساموراییها جوجوتسو و کُشتی پهلوانی باستانی ژاپن، یاوارا، با بیش از دو هزار سال تاریخ است و در سال ۱۸۸۲ توسط استاد جیگارو کانو پایهگذاری و به جامعه ژاپن معرفی شد. استاندارد و مرکز فدراسیون جهانی جودو،سازمان کودوکان Kodokan جودو در شهر توکیو پایتخت ژاپن میباشد. جودو نخستین رشته رزمی است که در المپیک ۱۹۶۴ توکیو وارد بازیهای المپیک شد.
جودو را روش زندگی میدانند.
تاریخچه جودوی ایران و تشکیل فدراسیون جودو
در اواخر دهه 1330 دو نفر افسر پلیس به نام بهروز سرشار و انوشیروان شهیدی (مرحوم) جهت بازدید به آکادمی پلیس سوئد اعزام شدند و درآنجا با تمرینات جودو که توسط دانشجویان انجام می شد آشنا شدند.
در سال 1345
آقایان ایکیدا و ناکامورا به ایران آمده و درسالن ورزش دانشگاه پلیس با انجام
نمایشاتی جودو را برای افسران دانشگاه که ورزشکار بودند و تنی چند از پرسنل سایر
نیروها معرفی کردند.
در این کلاس علاوه برآقایان سرشار ، شهیدی ، سعادتمند ،مدنی و تنی چند از پرسنل تربیت بدنی نیز حضور داشتند.
ا پیگیری
آقای سرشار مربی دیگری از ژاپن به نام اینوئه به مدت 6 ماه به ایران آمد و در
تداوم کلاس قبلی کلاس دیگری را تشکیل که در این کلاس آقایان سرشار و شهیدی فنون تا
حد کمربند مشکی را فرا گرفتند پس از مراجعت نامبرده باموافقت شهربانی آقایان سروان
سرشار و ستوان سعادتمند جهت طی دوره ویژه به کودوکان ژاپن در سال 1347 اعزام و هر
دو نفر در مراجعت موفق به اخذ کمربند مشکی دان یک شدند.
درسال 1352
مربی بسیار خوبی از پلیس ژاپن بنام آقای هاتاناگا به ایران آمد که زحمت زیادی برای
جودو ایران و پلیس متقبل شد و اکثر جودوکاران آن زمان از کلاس وی تلمذ نمودند در
همین سال یکی ازاساتید ژاپن به نام ماتسوشی تا به ایران آمد و اولین کلاس داوری را
برای مربیان تشکیل و متعاقب او آقای آندرسن لین از چین تایپه در این زمینه به
داوران ایرانی آموزش های داوری ارائه نمود
در 11 دیماه 1354 فدراسیون جودو ایران رسمیت یافت و آقای بهروز سرشار رئیس و آقای فکرت بعنوان دبیر فدراسیون اعلام شدند
پس از
انقلاب ، آقای فکرت سرپرست فدراسیون ورزشهای رزمی که از سال 1356 سه رشته جودو ،
کاراته و تکواندو در آن ادغام شده بودند گردید و در اولین اقدام خود این سه رشته
را از هم منفک و فدراسیون جودو بطور مستقل مشغول گردید.
قهرمانان ایرانی ورزش جودو
از قهرمانان این رشته ورزشی می توان به آقای محمود میران و آرش میراسماعیلی اشاره کرد.
محمود میران
محمود میران (متولد 1353) جودوکای ایرانی و قهرمان جودوی جهان و سرمربی تیم ملی امید ایران است.
مدال های محمود میران
برنز |
+111 کیلوگرم |
|
نقره |
||
نقره |
||
نقره |
||
نقره |
||
برنز |
||
طلا |
+95 کیلوگرم |
|
نقره |
آزاد |
|
نقره |
آزاد |
|
نقره |
آزاد |
|
برنز |
+95 کیلوگرم |
|
برنز |
آزاد |
|
برنز |
آزاد |
|
برنز |
+111 کیلوگرم |
|
برنز |
آزاد |
|
برنز |
+111 کیلوگرم |
|
برنز |
آزاد |
|
برنز |
آزاد |
آرش میراسماعیلی
آرش میراسماعیلی (12 اسفند 1359 خرم آباد) جودوکار ایرانی و قهرمان دو دوره مسابقات قهرمانی جودوی جهان در وزن 66 کیلوگرم است. وی دارنده 2 مدال طلا و 2 مدال برنز جهانی است.
میر اسماعیلی در سال 2111 برای اولین بار در شهر مونیخ آلمان موفق به گرفتن مدال طلای مسابقات جهانی شد و 2 سال بعد در اوزاکا ژاپن توانست قهرمانی جهان خود را تکرار کند او همچنین در سال 2115 موفق به گرفتن مدال برنز جهانی در قاهره شد و مدال برنز خود را در سال 2117 در ریودوژانیرو برزیل تکرار کرد.
آرش میراسماعیلی علاقه مند بود تا بتواند مدال طلای مسابقات المپیک آتن سال 2114 را نیز به دست آورد او در مراحل نخست باید با حریفی از اسراییل به مبارزه می پرداخت و برای آنکه با حریف اسراییلی خود رو به رو نشود به بهانه رعایت نکردن حد وزن مجاز خود، از دور مسابقات کناره گیری کرد.آرش میراسماعیلی که انتخاب اول مجله آمریکایی اسپورتس ایلستریتد (Sports Illustrated) برای کسب مدال طلا در رشته جودو بود، حاضر به انجام مسابقه با ایهود واکس جودوکار اسرائیلی نشد و بنابر قانون المپیک، از دور مسابقات حذف شد.
مدال های آرش میر اسماعیلی
طلا |
66 ک گ |
|
طلا |
66 ک گ |
|
برنز |
66 ک گ |
|
برنز |
66 ک گ |
|
برنز |
66 ک گ |
|
نقره |
66 ک گ |
|
طلا |
Asian Judo Championships1999 |
66 ک گ |
طلا |
Asian Judo Championships2111 |
66 ک گ |
نقره |
66 ک گ |
|
برنز |
66 ک گ |
|
طلا |
66 ک گ |
سبک های جودو
جودو در سال ۱۹۳۲ توسط فردی ژاپنی به نام دکتر جیگارو کانو پایه گذاری شد
• جودوی المپیکی: معروف ترین سبک کودوکان جودو می باشد که امروزه در ایران و تمام دنیا بطور گسترده آموزش داده می شود.
• جودوی آمریکایی: ترکیبی از جودو، کشتی، بوکس، جوجیتسو و ساواته است.
• جوجیتسوی برزیلی: میتسویو مائدا در سال 1914 جودو را به برزیل برد. او ورزش جودو را به کارلوس گراسی و دیگران آموزش داد. گراسی باتوجه به اینکه در آن زمان جودو با نام "جوجیتسوی کانو" هم شناخته می شد، آن را جوجیتسوی برزیلی نامید. جوجیتسوی برزیلی بعدها راهی متفاوت از جودو را دنبال کرده و امروزه کاملا از آن متمایز است ولی میتوان آن را یکی از سبک های جودو دانست.
• جودو-دو: در استرالیا، آقای ژولیوس فلک و چند تن دیگر سیستمی بر اساس تکنیک های پرتاب ابداع کردند که آن را جودودو نامیدند. آنها هدفشان را از ابداع این سبک، توسعه جودو اعلام کرده اند.
• کاوایشی ریو جوجیتسو: میکونوسوکه کاوایشی سبک کاوایشی ریو جوجیتسو را با استفاده از برخی تکنیک های جودو مسابقات مدرن جودو ممنوع می باشند، ابداع کرد. این سبک از جودو هم اکنون در فرانسه آموزش داده می شود.
• کوسن
جودو: این سبک از جودو هم که در قرن 20 محبوبیت پیدا کرد، همانند جوجیتسوی
برزیلی خیلی بیشتر از جودوی المپیکی، شبیه به ورزشی است که کانو ابداع کرد.
• جودوی
روسی: نکته ای جالب که در مورد این سبک از جودو میتواند گفت این است که بعضی
از تکنیک های این سبک، توسط فدراسیون جهانی جودو قبول شده و وارد جودوی المپیکی
شده اند. این سبک در مسابقات آزاد MMA مبارزینی نظیر ایگور زینوفیف، فدور امیلیاننکو و کارو پاریسیان را دارا
می باشد.
• سامبو: واسیلی اوشپکف، اولین شاگرد اروپایی کانو بود که موفق به اخد کمربند مشکی شد. او با تکنیک های رزمی دیگری که با جودو ترکیب کرد، سامبو را ابداع نمود. اوشپکف در سال 1937 بخاطر رد دستور شاگردی نکردن زیر نظر کانو، توسط مامورین سیاسی کشته شد.
آشنایی با قوانین و مقررات جودو
جودو اولین رشته رزمی شرقی است که در المپیک ۱۹۶۴ توکیو وارد المپیک شد
قانون اول جودو (ماده 1) :
محوطه مسابقه جودو مجموع محوطه میانی مسابقه و منطقه ایمنی حداقل بابعاد 14×14 و حداکثر 16×16 متر از جنس تاتامی و یا جنسی قابل قبول و شبیه به آن پوشیده شده است. محوطه مسابقه جودو به دو منطقه تقسیم می شود.
1- محوطه میانی مسابقه جودو بابعاد حد اقل 8×8 و حداکثر 10×10 متر می باشد.
2- منطقه خارج از محوطه میانی مسابقه جودو را محوطه ایمنی می گویند که عرض آن سه متر است. 2 تکه نوار چسب یکی برنگ آبی و دیگری برنگ سفید بابعاد تقریبی(10×50 ) CM در فاصله 4 متر از یکدیگر در مرکز محوطه مسابقه نصب خواهد شد تا مکان استقرار دو جودوکار در آغاز و پایان هر مسابقه را مشخص نمایدکه نوار چسب آبی سمت راست داور وسط و نوار چسب سفید در سمت چپ وی قرار خواهدگرفت.
محوطه مسابقه جودو باید به یک کف پوش و یا سکوی ارتجائی تثبیت شود. زمانی که از چند محوطه مسابقه همجوار استفاده می شود داشتن حداقل یک محوطه ایمنی مشترک بین 3 الی 4 متر الزامیست. یک منطقه آزاد حداقل به اندازه 50CM پیرامون کل محوطه مسابقه جودو منظور می گردد. در بازی های المپیک، قهرمانی جهان، قاره ای وI J F محوطه میانی مسابقه عموماً 8*8 متر میباشد.
تاتامی ( تشک ): بطور معمول بابعاد 1×2 متر ساخته شده از جنس کاه فشرده و اغلب از فوم فشرده می باشد تا بتواند در زیر پا محکم بوده و در جریان شوک وارده بر اثر( اوکمی ) به خوبی ضربه را تحمل نماید، جنس روکش تاتامی جودو نباید لغزنده و یا خیلی زبر باشد. سطوح تشک ها باید برای مسابقه جودو چسبیده به هم و بدون فاصله از یکدیگر بطریقی در محل نصب شوند که به هیچ وجه جابجا نشوند.
پلات فرم(سکو): نصب سکو برای مسابقات جودو اختیاری بوده و باید از چوب محکم ساخته شده و دارای قابلیت ارتجاعی باشد ابعاد آن حداقل 18 * 18 و ارتفاع آن بیشتر از1 متر نرسد (عموماً 50 سانتیمتر یا کمتر) در زمان استفاده از سکو منطقه ایمنی با عرض حداقل 4 متر مورد استفاده قرار گیرد.
قانون دوم جودو (ماده 2):
به تکنیکهای گلاویزی در جودو، نه وازا یا کاتامه وازا می گویند.
وسایل برگزاری مسابقات جودو:
1- صندلی: دو عدد صندلی سبک وزن در محوطه ایمنی پشت منطقه خطر در دو زاویه مورب مقابل یکدیگر برای نشستن دو داور کنار بنحوی قرار داده شوند که در دید هیئت داوران مسابقه جودو و متصدیان تابلوی امتیازات ممانعتی ایجاد ننماید.
2- پرچم های داوران مسابقه جودو : یک عدد پرچم آبی و یکعدد پرچم سفید می بایستی در داخل جلدی که به هر صندلی الصاق شده قرار داده شود همچنین یک عدد پرچم آبی و یک عدد پرچم سفید خارج از محوطه مسابقه و قابل دسترس برای داور وسط ( زمان اعلام هانته ) می باید پیش بینی گردد.
3- تابلوی امتیازات مسابقات جودو : دو تابلوی امتیاز جهت نشان دادن امتیازات بصورت افقی حداکثر به ارتفاع 90 سانتیمتـــر و بطول 2 متر برای هر مسابقه جودو در خارج از محوطه مسابقه به نحوی قرار خواهد گرفت که به آسانی توسط داور، مسئولین و حتی الامکان تماشاچیان مسابقات جودو دیده شود.
ساعتهای اندازه گیری زمان و تابلوی امتیازات باید قابل دسترس اشخاص مسئول تایم و تابلو باشد و دقت آن در ابتدا و همچنین بطور منظم در خلال مسابقات کنترل شود.
- بخشهای مختلف تابلوی امتیازات مسابقات جودو:
الف - مکانهای ثبت امتیاز مسابقه جودو
ب - مکان ثبت جرائم
پ - مکان ثـبت آزمایشـهای پزشـکی ت- مکان ثبت وزن
ت - مکان ثبت نام کشور شرکت کننده در مسابقه جودو
4-ساعتهای اندازه گیری زمان: ساعت های اندازه گیری وقت بشرح ذیل می باشد:
ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ / ﻣﺒﺎﺭﺯﻩ جودو = ﻳﻜﻌﺪﺩ ﺍﻭﺳﺎﻱ ﻛﻮﻣﻲ ( ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺩﺭ ﺧﺎﻙ ) = ﺩﻭ ﻋﺪﺩ ﺫﺧﻴﺮﻩ = ﻳﻜﻌﺪﺩ
لازم بذکر است ساعت و تابلوی امتیاز دستی می بایستی بطور همزمان با وسایل الکترونیکی مورد استفاده قرار گیرند.
5-پرچم های وقت نگهداران مسابقه جودو: یک پرچم زرد برای زمان مسابقه جودو و یک پرچم سبز برای زمان اوسای کومی.
6-علامت پایان وقت: وسیله ای قابل شنود مانند زنگ، سوت و ….. برای اعلام پایان وقت مسابقه جودو باید در دسترس باشد.
7-بازیکن ها از هر دو رنگ آبی و یا سفید در مسابقه جودو استفاده می کنند. لازم بذکر است نفر اول که نامش برای مبارزه در جودو خوانده می شود از لباس آبی یکدست و نفر دوم از لباس سفید یکدست استفاده می نماید. موقعیت نشستن افراد پشت تابلو، منشی و وقت نگهداران باید حتی الامکان روبروی داور باشد.
8-فاصله تماشاچیان تا زمین جودو: عموماً تماشاچیان نباید فاصله ای کمتر از 3 متر با محوطه مسابقه جودو داشته باشند.
قانون سوم جودو (ماده 3
لباس جودو کاران باید حتماً از جنس کتان و یا ماده مشابه باشد
لباس جودو ( جودوگی )؛ جودوکاران باید در مسابقه از لباس جودو با رعایت شرایط مشروحه ذیل استفاده نمایند.
الف: لباس جودو حتماً از جنس کتان و یا ماده مشابه و در شرایط خوب بدون پارگی و پوسیدگی باشد، لباس جودو در عین استحکام نباید خیلی کلفت، زبر و یا لیز باشد که مانع در دست گرفتن حریف شود.
ب: رنگ آبی یکدست و رنگ سفید یکدست
ج: علائم قابل قبول برروی لباس جودو :
1- علامت اختصاری کمیـته ملی الـمپیک (پشت لباس جودو) به عرض 11 سانتیمتر
2- آرم ملی (سمت چپ سینه) حداکثر به اندازه 100 سانتیمتر مربع (10×10 سانتیمتر)
3- علامت تجاری تولید کننده لبه پایین جلو ژاکت سمت چپ، قسمت پائین شلوار سمت چپ و یک سرکمربند حداکثر (20 سانتیمتر مربع ). همچنین به تولید کننده لباس جودو اجازه داده می شود علامت تجاری خود را به جای پایین جودوگی برروی یک آستین به ابعاد 5* 25 سانتیمتر زده شود.
4- علایم روی شانه لباس جودو: آرم روی شانه از یقه تا روی بازو در هر دو طرف شانه حد اکثر 5* 25 سانتیمتر.
5- آگهی روی آستین ها: در هر آستین به اندازه 10*10 سانتیمتر ( آگهی متفاوت اجازه داده می شود) این 100 سانتیمتر مربع باید در تماس با قسمت پایین نوارهای شانه نصب شود.
6- نوشتن مقام های کسب شده در مسابقات جودو. مقام های ( اول– دوم– سوم ) در بازیهای المپیک یا قهرمانی جهان به ابعاد6 * 10 سانتیمتر در انتهای طرف جلوی سمت چپ لباس جودو می تواند قرار بگیرد.
7- نام ورزشکار می تواند روی کمربند جودو و پایین لبه ژاکت و بالای شلوار (کنارچاک) حداکثر به اندازه 3×10 سانتیمتر نوشته شود. نام ورزشکار در بالای علامت اختصاری کمیته ملی المپیک پشت جودوگی به صورت چاپی یا دوخته شده حروف می تواند 7 سانتی متر ارتفاع و طول اسم حداکثر 30 سانتیمتر باشد، این مستطیل 7*30 سانتیمتر باید 3 سانتیمتر زیر یقه ژاکت و 4 سانتیمتر با آرم کمیته ملی المپیک فاصله داشته باشد.
فنون جودو
به تکنیکهای پرتابی در جودو ناگه وازا می گویند
فنون جودو در دو بخش فنون پرتابی و فنون کانست وازا و شیمه وازا قرار میگیرد:
ناگهوازا (فنون پرتابی جودو)
این فنون جودو که به فنون پرتابی شهرت دارد در سه بخش ته وازا (فنون دست)، کوشی وازا (فنون کمر) و آشی وازا (فنون پا) انجام میشود، مانند:
- اوچی ماتا
- اوچی گاری (فنون پا)
- کوچی گاری (فنون پا)
- اوسوتو گاری (فنون پا)
کاتامهوازا (کانسه، شیمه)
- کان ستسو وازا (کانسه): فنی در جودو است که به صورت برگرداندن و فشردن مفصلها به سوی مخالف و بیش از دامنه حرکت طبیعیشان، اجرا می شود.
- شیمهوازا: انسداد شریانهای خونرسان به مغز
- ناگه وازا(nage waza) تکنیکهای پرتابی در جودو
- تاچی وازا (tachi - waza): تکنیکهای ایستادن جودو
- ته وازا (te-waza): تکنیکهای دست جودو
- کوشی وازا (koshi-waza):تکنیکهای مفصل رانی یا کمر در جودو
- اشی وازا (ashi-waza):تکنیکهای پا یا ساق پا در جودو
- سوتمی وازا (sutemi-waza): تکنیکهای فداکارانه
- ماسوتمی وازا (ma-sutemi-waza): تکنیکهای خوابیده از پشت در جودو
- یوکو سوتمی وازا (yoko-sutemi-waza):تکینکهای خوابیده از پهلو
- نه وازا یا کاتامه وازا (ne-waza): تکنیکهای گلاویزی در جودو
- اوسای کومی وازا (osaekomi-waza):کنترل کردن و نگه داشتن حریف در مسابقه جودو
- شیمه وازا (shime-waza): خفه کردن
- کانستسو وازا (kansetsu-waza): قفل کردن و شکستن مفاصل
- آتمی وازا (atemi - waza): تکنیکهای ضربه زدن به نقاط حساس در مسابقه جودو
امتیازات در مسابقه جودو
فنون جودو در دو بخش فنون پرتابی و فنون کانست وازا و شیمه وازا قرار میگیرد
در این ورزش جودو چهار نوع امتیاز وجود دارد که به ترتیب زیر میباشد:
*یوکو: امتیاز متوسط معادل ۱ امتیاز در جودو را گویند.
*وازاری: امتیاز بزرگ در مسابقه جودو را گویند که معادل ۱۰ امتیاز است.
*ایپون: این امتیاز در مسابقه جودو، امتیاز کامل یا ضربه فنی محسوب شده که معادل ۱۰۰ امتیاز است و کسب این امتیاز باعث برد و پایان مسابقه جودو میشود.
کسب دو امتیاز وازاری در طول مسابقه نیز معادل امتیاز ایپون و پایان مسابقه جودو است. در مسابقات جودو، پیشتر امتیازی به نام کوکا نیز وجود داشت که در سال 19۸۸ حذف شد.
شیوه پیروزی در مسابقات
در مسابقات جودو کسب امتیاز به دو شکل اجرای فنون در حالت تاچی وازا (سرپا) و اجرای فنون در حالت نه وازا (خاک) صورت میگیرد. هر یک از دو جودوکار که در طی مسابقه موفق به اجرای فن در یکی از این دو حالت گردد در صورت دستیابی به امتیاز کامل یا ایپون مسابقه را به نفع خود پایان خواهد داد. در صورتی که جودوکار از فنون تاچی وازا استفاده نماید داور بسته به شیوه زمینخوردن حریف یکی از امتیازات وازاری یا ایپون را به اجراکننده فن (توری) خواهد داد. اگر به هر شکل ممکن (مثلاً پس از اجرای فن) دو جودوکار به زمین بیافتند و یکی از دو مبارز بتواند حریف را در حالت خاک (کاتامه وازا) یا نه وازا، بهطوریکه پشت حریف با تشک تماس یابد و بر حریف کاملاً مسلط شود یا او را مهار نماید (اوسائه وازا)، داور بسته به مدت زمانی که حریف در حالت خاک است به اجراکننده فن امتیاز خواهد داد.
اگر مجری فن (توری) برای مدت ده ثانیه بتواند حریف (اوکه) را در خاک نگاه دارد یک امتیاز وازاری و چنانچه بتواند به مدت ۲۰ ثانیه اوکه را مهار کند با امتیاز کامل ایپون به پیروزی خواهد رسید. گذشته از این دریافت سه اخطار شیدو (سومی به عنوان هانسوکوماکه خواهد بود) از جانب هر یک از دو ورزشکار باعث پیروزی رقیب خواهد بود. این امکان هم وجود دارد که حریف با توجه به خطای مرتکب شده به یک باره با اخطار هانسوکوماکه مواجه شود که باز هم رقیب به عنوان پیروز مسابقه شناخته خواهد شد. قوانین جودو هر چند سال با اصلاحات تازهای مواجه میشود و این وضعیت با توجه به آخرین تغییراتی است که از ابتدای سال جاری میلادی اعمال شده و تا المپیک ۲۰۲۰ اجرا خواهد شد.
ضعف جودو ایران
در دست کم یک دهه اخیر متأسفانه جودو ایران با ضعف شدیدی مواجه شدهاست که بیشتر کارشناسان علت آن را دوپینگ و از همه مهمتر مشکلات شدید مالی ورزشکاران، نداشتن تکنیک و تاکتیک مناسب کافی در جودو، عدم استفاده از تجربه و دانش استادان و مربیان طراز اول خارجی و ضعف مدیریتی فدراسیون میدانند. کمرنگ شدن بعد فرهنگی و اخلاقی جودوی سنتی نیز به گرایش جوانان به بعد رقابتی و فیزیکی (دوپینگ) جودو دامن زده و از کیفیت کلی این هنر رزمی در ایران کاستهاست. جودو ایران پس از درخشش کسانی همچون میراسماعیلی و میران و رودکی و آخوندزاده؛ با افت بسیار شدیدی مواجه گشته و دیگر رنگ قهرمانی را زیاد نچشیدهاست.
بهطور کلی کارشناسان ضعف جودو ایران را در عناوین زیر طبقهبندی کردهاند:
• مشکلات شدید مالی ورزشکاران و بیکاری بیش از ۹۵ درصد جامعه قهرمانی عرصه جودو (عدم کسب درآمد مالی)
• عدم حمایت وزارت ورزش از جودو
• عدم حمایت نهادهای کمیته ملی المپیک از جودو
• ضعف شدید مدیریتی و وجود رانت و پارتی در فدراسیون جودو ایران
• عدم گسترش سالنها و باشگاههای جودو در سطح کشور (بیش از ۸۰ درصد سالنهای جودو ایران بشدت فرسوده هستند)
• عدم وجود سالن مجزا برای ورزش جودو در تمامی شهرستانهای ایران (مشترک با کشتی)
• عدم وجود مربی با تکنیک و تاکتیک (آشنایی و به روز بودن)
• عدم وجود اسپانسر و سرمایهگذار در جهت توسعه و استعداد یابی جودو
• توجه بیشتر جودوکاران به بعد قدرتی جودو و کمبود تاکتیک و تکنیک روز جهانی در جودو ایران
• بازشدن فاجعه بار مسائل دوپینگ در میان جودوکاران و کورشدن پیشرفت تکنیکی و تاکتیکی